Kennis van HR-medewerker valt tegen: 'Leunen steeds meer op AI'
HR-professionals lijken steeds meer te vertrouwen op AI, maar dat compenseert niet voor een gebrek aan kennis over belangrijke wet- en regelgeving. Nog niet de helft van de HR-professionals weet wanneer de Belastingdienst strenger gaat controleren op schijnzelfstandigheid. En meer dan helft kan niet zeggen met hoeveel procent de eerste belastingschijf daalt. Dat blijkt uit onderzoek van HR-dienstverlener Visma YouServe.
Het bedrijf ondervraagt ieder jaar honderden HR-professionals en medewerkers. Dit keer gebeurde dat in november en deden er 553 mensen van bedrijven van verschillende groottes aan mee. Het resultaat blijkt, gelet op de parate kennis van de deelnemers, bedroevend.
Wijzigingen niet behapbaar
De HR-professionals kregen per vraag zestig seconden om te antwoorden. Dat lukte de meeste ondervraagden niet of het antwoord dat ze gaven klopte niet. Bijna niemand wist bijvoorbeeld wanneer de nieuwe transitievergoedingsregels ingaan. Nog geen 20% was zich ervan bewust dat nieuwe expats vanaf 1 januari voor 30% vrijgesteld zijn van loonbelasting. De meerderheid gaf ook geen antwoord op de vraag over de veranderingen in de fiscale bijtelling voor elektrische voertuigen.
Bij grote bedrijven is het qua kennis beter gesteld dan bij de kleinere. ''Logisch”, vindt directielid Simon Kornblum van Visma YouServe. ''Kijk naar de wetgeving rond zzp’ers. Die is zo uitgebreid dat je als HR-afdeling daar wel even mee bezig bent. Een mkb kan dat nauwelijks vermijden. Na tien jaar gedogen lijkt er een houding te zijn ontstaan van 'we zien wel wat ervan komt'. De regels zijn nog altijd niet volledig helder.
Leunen op AI
Simon Kornblum noemt het 'best bijzonder' dat HR-professionals ook bij andere juridische wijzigingen niet precies op de hoogte zijn van de situatie. Volgens Kornblum moeten werknemers zich echter niet zorgen maken dat ze met hun vragen later zonder reden bij personeelszaken aankloppen. “Je merkt dat mensen bij HR steeds meer vertrouwen hebben in AI,” aldus het directielid van Visma YouServe. ''Er komt ieder jaar zo verschrikkelijk veel op hen af dat ze dat niet allemaal in hun brein opslaan.”
Als expert is hij van mening dat werknemers dit niet moeten verwachten van hun collega's op het gebied van personeelszaken. Wat hem betreft, hoeven ze zich daar bovendien geen zorgen over te maken. In Nederland zijn we, samen met de Scandinavische landen, een voorloper in het toepassen van kunstmatige intelligentie. Je kunt dat waarnemen in de accountancy, payrolling en daardoor bij HR. “Deze technologie is vooral geschikt voor repeterende processen.”
Menselijke kant
Of de antwoorden die AI biedt daadwerkelijk juist zijn? Kornblum geeft toe dat het niet mogelijk is om alleen met ChatGPT te werken. ''Dit is ook van toepassing als je als HR-professionals informatie bij een collega gaat ophalen.'' Misschien geeft dat ook een onjuist antwoord. Een applicatie zoals ChatGPT is niet specifiek gericht op wetgeving en regelgeving. "Toch zijn de databestanden waar HR-professionals tegenwoordig gebruik van kunnen maken dat wel."
Hij vertaalt de op het eerste gezicht slechte uitkomsten van het onderzoek positief: ''Ze krijgen bij personeelszaken eindelijk meer tijd voor de menselijke kant van hun vak, zoals coaching van medewerkers of scholing. Daar is sinds corona een schreeuwende behoefte aan.”