De voor- en nadelen van een vierdaagse werkweek
De vierdaagse werkweek, je hebt er vast al eens over gehoord. Volgens onderzoek van de werkgeversorganisatie AWVN heeft een aantal grote bedrijven de mogelijkheid van een vierdaagse werkweek al verkend. Maar hoe zit het met de mensen die al parttime werken?
In Nederland werken we gemiddeld 28 tot 29 uur. Dit gemiddelde lijkt weinig, maar dit komt door het grote aantal mensen die in deeltijd werken. Cijfers van het CBS laten zien dat er bijna 200.000 meer mensen in deeltijd werken dan 10 jaar geleden.
Groeiende interesse in kortere werkweken
Achmea heeft sinds 2021 zijn werkweek verkort met twee uur. Ook softwarebedrijf AFAS is dit jaar overgestapt op een vierdaagse werkweek met behoud van dezelfde arbeidsvoorwaarden. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de vierdaagse werkweek steeds serieuzer wordt overwogen, maar er zijn natuurlijk nog wat uitdagingen.
Uitdagingen van een vierdaagse werkweek
Ten eerste kan het lastig zijn om de werkdruk te verdelen over vier dagen zonder dat dit ten koste gaat van de productiviteit of werkkwaliteit. In sommige sectoren is de werkdruk al hoog. Het inkorten van de werkweek kan daardoor extra stress veroorzaken. Een ander nadeel is dat er een verplichting kan komen van een werkweek van minstens 32 uur. Mensen die normaal gesproken 16 uur in de week werken moeten dus meer gaan werken.
Voordelen van een vierdaagse werkweek
De FNV, Federatie Nederlandse Vakbeweging, ziet een vierdaagse werkweek met behoud van het volledige salaris wel zitten. Een van de redenen waarom ze dit graag zien, is dat werknemers weliswaar minder uren werken, maar de productiviteit daardoor juist zal toenemen. Een ander voordeel is het verbeteren van het werk-privé balans. Werknemers hebben meer vrije tijd waardoor ze meer tijd kunnen steken in hun gezondheid en relaties. Dit zorgt weer voor minder stress en gelukkigere werknemers.
Uitzondering van bepaalde sectoren
Een dag minder werken lijkt niet haalbaar voor alle sectoren. Denk aan de zorg en het onderwijs. In de zorg is er voortdurend fysiek toezicht nodig voor patiënten. Zorgprofessionals moeten vaak continu beschikbaar zijn, wat het moeilijk maakt om de zorgkwaliteit te behouden wanneer er minder gewerkt wordt.
Een vergelijkbaar probleem doet zicht voor in het onderwijs. Leraren moeten fysiek aanwezig zijn, en kunnen niet gemakkelijk een dag missen zonder de voortgang van het onderwijs te beïnvloeden. Het vergt aanpassingen die moeilijk te realiseren zijn. Dit komt vooral door het beperkte aantal leraren en personeel.
Automatisering en meer uren voor parttimers
Als bedrijven in staat zijn om technologie in te zetten om werk te versnellen en te verbeteren, kan dat bijdragen aan een hogere productiviteit. Er is dan geen verlies van output ondanks de kortere werkweek. Volgens TNO-arbeidseconoom Dekker kan de krapte in sectoren zoals de zorg en het onderwijs, waar fysieke aanwezigheid belangrijk blijft, opgelost worden door mensen met een klein deeltijdcontract meer uren te laten maken.